صنعت پتروشیمی یکی از پایه‌های اصلی صنعت کشور است که نقش مهمی در ایجاد ارزش افزوده از منابع نفت و گاز دارد. این صنعت که پیشتاز صادرات غیرنفتی است، به‌عنوان نیروی محرکه شکوفایی اقتصادی، توسعه پایدار، بومی‌سازی فناوری، ایجاد صنایع پایین‌دستی، و اشتغال‌زایی محسوب می‌شود.
در واحدهای بالادستی، هیدروکربن‌های سبک از نفت و گاز استخراج شده و به‌عنوان مواد اولیه به واحدهای بنیادی ارسال می‌شوند. در این واحدها، این مواد به محصولاتی مانند اتیلن و پروپیلن تبدیل می‌شوند که خوراک واحدهای واسطه‌ای هستند. واحدهای واسطه‌ای نیز از این مواد، خوراک واحدهای نهایی را تولید می‌کنند، و در واحدهای نهایی، این محصولات برای بازار آماده می‌شوند.
پتروشیمی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود: واحدهای بنیادی که محصولاتی چون اتیلن، پروپیلن، گوگرد، و آمونیاک تولید می‌کنند؛ واحدهای واسطه که مواد پایه را به خوراکی برای محصولات نهایی تبدیل می‌کنند؛ و واحدهای پایین‌دستی که محصولات نهایی همچون الیاف را تولید می‌کنند.
پتروشیمی در سال ۱۳۴۲ با واحد تولید کود شیمیایی مجتمع پتروشیمی شیراز آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۴۳ شرکت ملی صنایع پتروشیمی با هدف توسعه این صنعت تأسیس شد. از آن زمان تا ۱۳۵۶، چندین مجتمع پتروشیمی دیگر نیز به بهره‌برداری رسیدند. امروزه، بیشتر مجتمع‌های پتروشیمی کشور در جنوب، خصوصاً در ماهشهر و عسلویه، قرار دارند. محصولات پتروشیمی از طریق بورس یا صادرات به فروش می‌رسند، و تفاوت عرضه و معامله و قیمت نهایی آنها در جداولی برای سال‌های مختلف ثبت شده است.
بیشترین میزان عرضه و معامله محصولات شیمیایی در سال 1400 متعلق به سود کاستیک بود، با میانگین 52 درصد. کمترین میزان نیز مربوط به متیل‌دی‌فنیل‌دی‌ایزوسیانات خالص با 0.1 درصد بود. بیشترین عرضه و معامله محصولات پلیمری مربوط به پلی‌پروپیلن نساجی با میانگین 43 درصد بود، در حالی که کمترین مقدار برای پلی‌وینیل کلراید، پلی‌پروپیلن پزشکی، و رزین اپوکسی مایع با 0.4 درصد بود. همچنین گرانول PVC برای کاربردهای مختلف پلاستیکی به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شود. دانه‌های EVA به‌دلیل مقاومت در برابر آب و شرایط جوی، در ساخت کفش‌ها و لباس‌های مقاوم کاربرد دارند. محدوده قیمت‌های جهانی مواد مختلف در روز 12 دی 1400، از 218,307 ریال برای پلی‌اتیلن سنگین تزریقی تا 1,140,635 ریال برای رزین اپوکسی مایع بود.
بخش عمده صادرات محصولات پلیمری و پتروشیمی ایران به کشورهایی مانند ترکیه، چین، هند، پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، عراق، امارات متحده عربی، و کشورهای اروپایی انجام می‌شود. محصولات صادراتی عمده شامل پلی‌اتیلن سنگین، پلی‌اتیلن سبک، پلی‌پروپیلن هموپلیمر، پلی‌وینیل کلراید (PVC)، و پلی‌استایرن هستند. شرکت بازرگانی پتروشیمی، تأسیس‌شده در 23 تیر 1369، به‌عنوان بازوی تجاری مجتمع‌های پتروشیمی ایران عمل می‌کند و در عرضه محصولات پتروشیمی به بازارهای داخلی و خارجی نقش مهمی ایفا می‌کند.
قیمت روز مواد پتروشیمی در بازار آزاد
قیمت مواد پتروشیمی در بازار آزاد، مانند قیمت رسمی آنها، به‌روز می‌شود و به خریداران اعلام می‌گردد، اما طبق قوانین اکسون، تنها قیمت‌ها باید منتشر شوند. این شرکت در سال 1394 به‌عنوان یکی از پنج صادرکننده ممتاز کشوری در حوزه محصولات پتروشیمی از سوی سازمان توسعه تجارت وزارت صنعت و معدن و تجارت معرفی شد. برای درک چگونگی تعیین قیمت مواد پتروشیمی، باید ابتدا با انواع و کاربردهای آنها آشنا شد. لازم به ذکر است که صنعت پتروشیمی، با تأمین گستره وسیعی از نیازهای مصرفی انسان، سومین صنعت بزرگ جهان محسوب می‌شود.
قیمت مواد پتروشیمی در بورس کالا
طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران، قیمت گرانول PVC در بورس کالا باید از منابع قانونی مانند شرکت صنایع پتروشیمی ایران دریافت شده و بدون تغییر منتشر شود. به همین دلیل، تمامی قیمت‌های اعلام‌شده بدون تغییر و به‌صورت روزانه به‌روزرسانی می‌شوند. صنعت پتروشیمی با استفاده از مواد خام نفت و گاز، فرآورده‌های شیمیایی مختلفی تولید می‌کند. صادرات این محصولات به‌دلیل کیفیت بالا، یکی از تجارت‌های سودآور محسوب می‌شود. برای آشنایی بیشتر با مواد پتروشیمی و روند قیمت‌گذاری، سوالات زیر مطرح می‌شود:
مواد پتروشیمی چه کاربردی دارند؟
قیمت‌گذاری مواد پتروشیمی به چه عواملی بستگی دارد؟
خرید مواد پتروشیمی چگونه انجام می‌شود؟
قیمت مواد اولیه پلاستیک چه تعیین‌کننده‌هایی دارد؟
پتروشیمی یک صنعت استراتژیک است که با استفاده از منابع نفت و گاز، مواد اولیه‌ی بسیاری از محصولات صنعتی را تولید می‌کند. در بازار آزاد، قیمت مواد پتروشیمی به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله نرخ ارز، نوسانات بازار نفت خام، و تقاضای مشتریان. به‌همین دلیل، بورس کالا به‌عنوان مرجعی برای قیمت‌گذاری و معامله این محصولات عمل می‌کند.
بورس کالا با ارائه پلتفرمی شفاف، فرصتی را برای خریداران فراهم می‌کند تا بتوانند به‌صورت عادلانه و بدون واسطه، مواد اولیه پتروشیمی را تهیه کنند. علاوه بر این، به‌دلیل عرضه منظم در بورس، بازار سیاه و قیمت‌های غیرواقعی تا حد زیادی کنترل می‌شوند.
برای خریداران و تجار علاقه‌مند به این صنعت، آگاهی از نحوه‌ی قیمت‌گذاری و عرضه محصولات پتروشیمی بسیار مهم است. به‌طور کلی، قیمت‌ها معمولاً در یک روند هفتگی به‌روز می‌شوند. روزهای یکشنبه نرخ جهانی محصولات پتروشیمی اعلام شده و در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه، این محصولات در بورس عرضه می‌شوند. خریداران با داشتن کد بهین‌یاب و بر اساس نیاز خود می‌توانند در این بازار فعالیت کنند.
نکته مهم دیگر، این است که بازار پتروشیمی در ایران فرصت‌های تجاری متعددی ایجاد کرده و سهم مهمی در صادرات غیرنفتی کشور دارد. به‌دلیل کیفیت بالای تولیدات داخلی، بسیاری از کشورها از جمله ترکیه، چین، هند و کشورهای اروپایی خریداران اصلی این محصولات هستند.
قیمت مواد اولیه پلاستیک چگونه تعیین می شود؟
قیمت مواد اولیه پلاستیک بر اساس سیاست‌های شرکت‌های پتروشیمی متفاوت است. مواد اولیه پلاستیک در تولید وسایل مختلفی کاربرد دارند، از بسته‌بندی مواد غذایی و عایق‌های حرارتی تا تجهیزات الکترونیکی و لوله‌کشی منازل. این قیمت‌ها بر اساس نوع پلیمر و پتروشیمی تولیدکننده مشخص می‌شوند.
قیمت روز محصولات شیمیایی
محصولات پتروشیمی مواد اولیه طیف وسیعی از تولیدات صنعتی را تشکیل می‌دهند و خود از طریق فرآوری نفت و گاز طبیعی تولید می‌شوند. بنابراین، قیمت روز محصولات شیمیایی به وضوح به قیمت روز نفت و گاز وابسته است. بیشتر مواد شیمیایی عمدتاً به عنوان مواد اولیه پلاستیک استفاده می‌شوند و با توجه به افزایش تولیدات پلاستیکی و مشتقات آن در جهان، قیمت مواد اولیه پلاستیک نیز روند صعودی دارد. تغییر سبک زندگی و استفاده بیشتر از محصولات پلیمری نیز بر این روند افزایشی تاثیر قابل توجهی داشته است.
بورس مواد اولیه پلاستیک در تهران
از آنجا که فرآورده‌های پتروشیمی با کیفیت‌ها و قیمت‌های متفاوت در بازار عرضه می‌شوند، برای خرید مواد اولیه پلاستیک با کیفیت و قیمت مناسب باید به بورس مواد اولیه پلاستیک مراجعه کرد. بورس مواد اولیه پلاستیک در تهران، علاوه بر ارائه امکان مقایسه قیمت‌ها، از فروش محصولات با قیمت‌های غیرواقعی جلوگیری می‌کند و واسطه‌ها را حذف می‌نماید. صنعت پتروشیمی یک صنعت نوآور و رقابتی است که کشور را از واردات محصولات شیمیایی بی‌نیاز کرده و از صادرات نفت خام جلوگیری می‌کند.
- ۰۳/۰۲/۰۹